De zwarte kleur, lange volle manen en royale beenbeharing zijn de kenmerken van het Friese ras. Het vriendelijke maar ook levendige karakter, de intelligentie en leergierigheid maken het Friese paard tot een zeer aangename verschijning. Kenmerkend zijn de “ kwasten “ aan de benen en de golvende haren van de staart en manen, de trotse houding en de hoge knieactie. Het Friese paard is zwart, enkele witte haren op het voorhoofd zijn toegestaan. Het hoofd is klein en edel. De oren zijn klein en lopen spits toe. De hals is sterk en de rug is kort. Het kruis is schuin. De stok maat ligt tussen de 1.55m en de 1.65m.

De moderne Fries is een veelzijdig paard, dat uitstekende diensten kan verrichten in het tuig voor de Friese sjees, onder het zadel en in het circus in de vrijheidsdressuur.

Kruisingen met Spaanse paarden, voornamelijk andalusiers leverden de Nederlandse harddravers op.

In de jaren ‘60 werd het Friese paard met uitsterven bedreigd. Slechts 1000 paarden stonden nog ingeschreven in de registers van het stamboek. Dankzij enkele fokkers die het ras trouw bleven, is er niet gekruist met andere paardenrassen beschikken we nu nog over een zuiver Fries paard. Door de opkomst van de samengestelde wedstrijd- en dressuursport in de jaren ’70, de toenemende welvaart en de vrije tijd waarover meer mensen beschikten, kwam het Friese paard opnieuw in beeld. De vraag werd groter. Stapje voor stapje trok de Fries vanuit de provincie de wijde wereld in. Eerst naar andere delen van Nederland, daarna ook over de landsgrenzen. Op dit moment zijn er verenigingen in: Australië, België, Denemarken, Duitsland, Engeland, Liechtenstein, Luxemburg, Noord Amerika, Oostenrijk, Zuid Afrika, zweden en Zwitserland.  

In 1999 stonden er al weer 32000 paarden ingeschreven in de registers van het stamboek (F.P.S). De vereniging telt nu ruim 10000 leden, verspreid over de hele wereld.

De keuringen van veulens, merries en ruinen worden gehouden op de Stamboekkeuringen, fokdagen en extra keuringen van de fokverenigingen. De keuringen aan huis zijn alleen bedoeld voor veulens en hun veulenboekmoeders. De diverse keuringsdagen worden in de “Phryso” gepubliceerd.

Voor inschrijvingen in het Friese stamboek van hengsten, merries en ruinen komen alleen paarden in aanmerking die volledig zwart zijn. Aftekeningen aan het hoofd, zoals enige witte haren, kolletje en enige grijze haren aan onder- en bovenlip zijn toegestaan. Aftekeningen aan benen zijn niet toegestaan.

De keuringen van veulens, merries en ruinen worden gehouden op de Stamboekkeuringen, fokdagen en extra keuringen van de fokvereniging.

Brandmerken

Zodra een fries in het stamboek opgenomen wordt, ster, model of preferent wordt verklaard, krijgt het dier een brandmerk op de linkerhalsvlakte. De volgende merken worden gebruikt:

	F :Voor een in het stamboek ingeschreven hengst, merrie of ruin.
	FS :Voor een stermerrie of een sterruin.
	FSM : Voor een model merrie.
	“kroon”:Voor een preferente merrie of hengst.

Lineair scoren

Sinds 1993 worden alle paarden voor opname in het stamboek worden aangeboden, lineair gescoord, mits zij 3, 4 of 5 jaar oud zijn. Het formulier bestaan uit 2 delen namelijk:

	A: het objectieve deel waar de jury als het ware een foto maakt van het betreffende paard .
	B: het subjectieve deel waar de jury d.m.v. cijfers op 6 onderdelen aan geeft wat zij van het paard vindt.

Na de keuring krijgt iedere eigenaar van het gescoorde paard het scoringsformulier toegestuurd. De gegevens ervan worden in de computer opgeslagen en later verwerkt tot ondermeer de exterieurindex.

Exterieurindex

In 1993 is binnen het fries paarden stamboek het lineair scoren ingevoerd. Alle paarden, die worden aangeboden voor de opname worden gescoord. Vanaf 1995 ontvangt de eigenaar een kopie van het scoringsformulier. Aan de hand van deze scores wordt de exterieurindex berekend.

Allereerst moet er met klem op worden gewezen dat de index een hulpmiddel is. Ze is net zo goed (of slecht) als de gegevens waarop ze is gebaseerd. Onjuiste of onvoldoende gegevens leiden tot een onjuiste index, die dan een verkeerd beeld geeft van de hengst. Ten tweede mag de index nooit worden verabsoluteerd. Er staan fokkers veel informatiebronnen ten dienste. Het exterieur index is er maar 1 van. Een index is bovendien een schatting en niet een vaststelling van de fokwaarde van de hengst. Het begrip fokwaarde moet worden uitgelegd als: Wat is de feitelijke waarde van een hengst inde fokkerij? Die waarde wordt uitgedrukt in een cijfer (de index).

Het gebruik van de exterieur index vraagt van de fokker een grote kennis van zijn eigen merrie. Een deel van de fokkers kan hiervoor het lineaire scoringsformulier raadplegen. Door de exterieurindex van de hengsten te vergelijken met de sterke en zwakke punten van de fokmerrie, kan een hengst worden geselecteerd, die het best de zwakke punten van de fokmerrie verbetert.

Centrale keuring

Op deze jaarlijkse keuring kunnen alleen paarden worden aangemeld, die op een fokdag dan wel een Stamboekkeuring een eerste premie hebben behaald.De volgende rubrieken komen voor:

	Entermerries
	Twenter merries
	Driejarige stermerries
	Vier t/m zes jarige stermerries
	Zeven jaar en oudere stermerries
	Modelmerries
	Ster ruinen t/m tien jaar

Verder wordt er op deze keuring een aantal rubrieken uitgeschreven voor concours bestgaand rijpaard en tuigpaard. Evenals op andere keuringen geldt ook hiervoor dat alle paarden ingeënt moeten zijn tegen influenza.

Hengsten keuring

Voor de hengsten keuring moeten worden aangegeven:

	Alle 4 t/m 12 jarige in het stamboek opgenomen hengsten. Deze hengsten dienen te worden verplicht op de keuring te verschijnen.
	Alle 13 t/m 15 jarige in het stamboek opgenomen hengsten. Deze hengsten dienen verplicht op de keuring te verschijnen. De 16 jarige en oudere stamboekhengsten mogen ook elders worden gekeurd.
	Alle 2½ jarige en oudere veulenboek hengsten die de eigenaar wil laten keuren voor dekking en inschrijving in het stamboek.

De aangifte van bovengenoemde hengsten dient te geschieden voor nader te bepalen datum bij secretaris van de vereniging. Alle voor opname aangeboden jonge hengsten moeten voor een nader te bepalen datum zijn onderzocht en goedgekeurd op hun sperma. Tevens dienen de aangeboden hengsten röntgenlogisch te zijn onderzocht en goedgekeurd. Verder dienen de aangeboden hengsten vrij te zijn van de vosfactor.

Onderzoek derde bezichtiging

Hengsten de hengstenkeuring zijn aangewezen voor de derde bezichtiging, maar in verband met hun beweging aan de hand net niet voldoende zijn voor aanwijzing

voor het centraal onderzoek komen voor dit onderzoek in aanmerken. Aan deze hengsten wordt dan in het najaar volgend op de betreffende hengstenkeuring de gelegenheid gegeven zich door middel van een zadel- en een showwagenproef aan de hengstenkeuringjury te tonen. De hengsten worden beoordeeld op de volgende onderdelen:

	Exterieur, omdat dit een keuring is voor het jaar daaropvolgend;
	Zadelproef (beoordeling basisgangen enz.)
	Showwagenproef (beoordeling tuigpaardverrichting).

Bij een voldoende resultaat wordt de hengst aangewezen voor het centraal onderzoek dat vanaf februari daaropvolgend zal plaatsvinden.

Centraal onderzoek

De eigenaren, van de in een bepaald jaar voor het centraal onderzoek aangewezen jonge hengsten, verplichten zich hierdoor, zowel voor zichzelf als hun rechtverkrijgenden, deze hengsten in datzelfde jaar aan het onderzoek te onderwerpen. Het onderzoek duurt 70 dagen. Aan het eind van de periode wordt beslist over de stamboekinschrijvingen.

Omdat de voorwaarden voor de hengstenkeuring m.i.v. 2001 zijn gewijzigd, zijn alle voor het centraal onderzoek aangewezen hengsten akkoord bevonden op hun sperma kwaliteit, röntgenlogisch goedgekeurd en vrij van de vosfactor. De eigenaren van de jonge hengsten die aangewezen worden voor het centraal onderzoek moeten, indien dit niet al eerder is geschied, ter controle van de afstamming deze hengsten laten onderwerpen aan een DNA onderzoek. Van de hengsten die na het centraal onderzoek in het stamboek worden ingeschreven wordt door middel van een bloed monster het bloedgroepenpatroon vastgesteld. De eigenaren zijn verplicht hieraan mee te doen.

Verplichte sportdeelname

Goedgekeurde hengsten moeten met ingang van het jaar volgend op hun inschrijving in het stamboek tot en met het jaar waarin hun afstammelingen worden getoond, verplicht op vier verschillende wedstrijddagen per seizoen in minimaal één discipline van een officiële wedstrijd worden uitgebracht. De eigenaar kan kiezen uit de volgende disciplines:

	Dressuur onder het zadel
	Dressuur mennen
	Tuigen.

Eigenaren die hier niet aan voldoen, mogen de hengsten niet voor de premiekeuring aanbieden.

Afstammelingen onderzoek hengsten

Het doel van het afstammelingen onderzoek is door het beoordelen van voornamelijk volwassen paarden een oordeel te vellen over de fokresultaten van de hengst. Door gebruik te maken van exterieur indexen en de resultaten van A.B.F.P testen, komt er een eindbeoordeling tot stand waarbij sportaanleg, karakter en werklust een rol spelen. De in het Stamboek opgenomen hengst moet worden beoordeeld op zijn afstammelingen in het jaar, waarin de oudste afstammeling 3 jaar worden.

De veulens. Van de eerste jaargang veulens van een hengst wordt een veulenrapport opgesteld. De criteria die hierin een rol zal spelen zijn:

	Bouw
	De ontwikkelingen
	De beweging.

Aan het eind van het seizoen zal worden bekeken door middel van het veulenrapport, of de hengst in de fokkerij kan blijven, of dat het beter is om deze hengst in de wacht te zetten om de uit groei van deze jaargang te volgen.

De driejarige. De 3 jarige vormt de belangrijkste groep waarvan zoveel mogelijk gegevens verzameld moeten worden.

Het aantal te tonen nakomelingen. Om tot de betrouwbare gegevens te komen zijn er voor zowel het lineair scoren als voor de A.B.F.P. testen minimaal 20 afstammelingen nodig, uitgaand van 50 geregistreerde driejarige.

Dekbeperking. Bij onvoldoende aantal nakomelingen voor een afstammelingenkeuring van d eerst jaargang krijgt een hengst voor 1 jaar een dekbeperking van 75 merries.

De eindbeoordeling. De eindbeoordeling vindt plaats in november van het 5e dekseizoen wanneer er te weinig afstammelingen getest zijn in november van het dekseizoen.

Bijzondere predikaten

Merries ingeschreven in het veulenboek, stamboek en hulpstamboek kunnen preferent worden verklaard op afstammelingen. Preferentschap dient te worden aangevraagd bij de secretaris.

Is het dier niet meer in leven, dan kan het preferentschap worden aangevraagd door de eigenaar van een van de nakomelingen. Het preferentschap voor merries wordt verleend, wanneer de betreffende merrie minimaal 4 kwaliteitspaarden heeft voortgebracht. Hieronder wordt verstaan:

	Ster of modelmerries;
	Sterruinen;
	Stamboekhengsten
	Hengsten die 2e bezichtiging van een door het F.P.S. bestuur erkende hengstenkeuring hebben behaald.

Preferentie verklaring hengsten

Hengsten ingeschreven in het stamboek kunnen preferent worden verklaard op afstammelingen. De titel preferent geeft aan dat de betreffende hengst fokzeker fokt of heeft gefokt. Ten aanzien van het wel of niet toekennen van de titel moeten een aantal criteria gewogen worden, zowel van de hengst zelf als dat van zijn nakomelingen. Die criteria zijn:

	Exterieur;
	Prestatie;
	Vruchtbaarheidsonderzoek;
	Erfelijke gebreken;
	Duurzaamheid;
	Kleur;
	Aftekeningen;
	Hoogtemaat;
	Karakter;

Wanneer kan men preferentschap aanvragen?

De oudste afstammelingen dienen 10 jaar oud te zijn, zodat:

	Er voldoende aantallen zijn om sportprestaties te beoordelen.
	De uitgroei/duurzaamheid te beoordelen is.
	De hengst waarschijnlijk nog in actieve dekdienst is.
	Één of meerdere zonen op afstammelingen zijn goedgekeurd.

Het predikaat prestatie moeder is ingesteld om het uitkomen met de Friese paarden in de diverse takken van sport te stimuleren. Het gaat bij dit predikaat om de fokwaarde van de merrie.

Het predikaat zal alleen worden toegekend wanneer de nakomelingen van een merrie een aantal bijzondere prestaties hebben geleverd in de diverse takken van de sport. De voorwaarden zullen van behoorlijk hoog niveau moeten zijn om te verkomen dat het predikaat aan waarde verliest. Het predikaat kan worden aangevraagd voor stamboek en hulpboekmerries, waarvan ten minste 3 geregistreerde nakomelingen minimaal één van de onderstaande klasseringen heeft behaal namelijk:

	Bij de NHS /KNF /NKB aangesloten sportorganisatie in de discipline: dressuur uitkomend in de klasse M2 met 2 winstpunten. Samengestelde wedstrijdsport, onder het zadel in de klasse L met 5 winstpunten, en aangespannen in de klasse Z met 1 winstpunt. Mennen dressuur in de klasse Z met 5 winstpunten.
	Bij een AA-klassering bij een IBOP-proef (Instelling bruikbaarheids onderzoek paarden) of en ABFP test( aanleg en bruikbaarheids testen Friese paarden).
	Eenspannen tuigpaarden verreden onder NHS reglementen, die gepromoveerd zijn naar de ere klasse en daarbij minimaal eenmaal als prijswinnaars zijn geplaatst of tuigpaarden regionaal voor concourswagen onder de reglementen van de KN welke in de open klasse uitkomen en een winsom van €750,00 hebben.
	Bij de NHS geregistreerd een-, twee- of meerspan en tandems die internationaal startgerechtigd zijn.
	Een prestatie bij een buitenlandse sportorganisatie of hierboven niet genoemde disciplines, welke naar oordeel van de inspectie gelijkwaardig is aan de bovengenoemde prestaties.

Aanvraag van het predikaat

Het predikaat kan alleen worden aangevraagd door de eigenaar van het betreffende paard. Deze dient de betreffende gegevens bij te voegen. Op het secretariaat zal worden onderzocht of het predikaat op grond van de gegevens kan worden verleend.

Het friesch paarden stamboek is het oudste en op één na grootste paarden stamboek in Nederland, en telt zo´n 7400 leden in binnen- en buitenland.

In totaal staan ongeveer 25000 Friese paarden ingeschreven.

De Koninklijke Vereniging het Friesch paarden-Stamboek(FPS) verzorgt wereldwijd de stamboekadministratie en waakt over de belangen van het ras. Ook wordt in diverse landen nauw samengewerkt met de onder FPS-vlag opererende verenigingen. Om wereldwijd de belangen van het Friese paard te dienen is de World Friesian Horse Organisation (WFHO) opgericht. Hierin werken het FPS en de buitenlandse verenigingen samen om wereldwijd de fokkerij van het raszuivere Fries paard, volgens de regels van het FPS, te bevorderen. Belangrijk hiervoor was onder andere de erkenning door de Europese unie van het FPS als moederstamboek op 31 maart 1995. De binnenlandse en buitenlandse fokverenigingen en vele andere verenigingen werken verder elk op eigen terrein mee aan het geven van meer bekendheid aan het ras en de kwaliteitsverbetering van het bestand. Het Fries paarden centrum, dat eigendom van het FPS is, is een centrum waarin de doelstellingen van het FPS zichtbaar worden gemaakt door middel van keuringen, testen en cursussen. Voor meer informatie over het Friese paarden stamboek kun je vinden op de Internet site www.fps-studbook.com.

Daarnaast is de Fries een fijn dressuurpaard. Zijn mooie zelfhouding, werklust en leergierige karakter maken hem zeer geschikt voor deze tak van sport. Op steeds meer landelijke wedstrijden is hij te zien.

Bij men- en marathonwedstrijden ontbreekt het Friese paard evenmin. En last but least als recreatiepaard is hij een plezierige kameraad.

Na de kritische periode in de jaren ´60 hebben de kansen zich gekeerd. De Fries heeft alleen maar populariteit en waardering gewonnen. Het aantal veulens, dat jaarlijks worden geboren ligt rond de 5000 en dat aantal neemt nog steeds toe. Deze grote aantallen geven het F.P.S. de kans om strenger te selecteren en zo de gemiddelde kwaliteit, zowel ten aanzien van het exterieur als de gebruikswaarde, op een hoger plan te brengen.

Een corps inspectie- en juryleden is belast met deze taak. Zij reizen wereldwijd om ter plaatse te keuren en fokkers te adviseren. Bij exterieurkeuring is niet alleen de beoordeling van rastype en exterieur (totaalbeeld en details) van belang, de beweging weegt zeker zo zwaar mee. Paarden die voldoen aan de eisen kunnen worden ingeschreven in een van de registers van het F.P.S. en eventueel in aanmerking kunnen komen voor een predikaat. In de aanleg- en bruikbaarheidtest (voor merries en ruinen) ligt de nadruk in de beoordeling op de gangen van het paard, de aanleg voor de verschillende gebruiksdisciplines, de bereidheid om te werken en het karakter. Een onmisbare indicatie voor een stamboek dat zoveel meer dan het fokken van `plaatjes´ nastreeft.