Stal Baroque - De Andalusier

De raszuivere andalusier, oftewel de Pura Raza Española, is een veelgebruikt paard voor feesten, shows, parades. Door z'n sprookjesachtige uitstraling, vaak (zilver) wit met lange zijdezachte manen en staart, zorgt hij voor een uitstraling die maar weinig andere rassen kunnen evenaren. Daarbij komt nog z'n werkwillige, temperamentvolle maar vooral ook koele karakter en natuurlijk vertrouwen in berijder of verzorger. Dit vertrouwen komt goed van pas wanneer er "enge" dingen gebeuren. Al sinds eeuwen wordt dit ras in Spanje gefokt. In de Renaissance werden deze paarden aan het hof gebruikt voor het beoefenen van de kassieke

rijkunst. Door hun bouw (korte rug en sterk gespierde achterhand) kan dit ras makkelijk verzamelen. De Andalusiër en kruisingen hiervan werden en worden ook gebruikt voor het werken met vee en het stierenvechten in de arena. In Spanje heeft men lang te kampen gehad met de paardepest. Pas in 1992 werd in Zuid-Spanje het exportverbod opgeheven. Sinds die tijd is dit sierlijke ras verspreid over de gehele wereld. In Spanje worden vooral de hengsten gereden. Deze zijn zeer vriendelijk en worden in Spanje zelden gecastreerd. Dit komt doordat zij zich over het algemeen goed laten berijden en goede stalmanieren hebben. In Nederland is de belangstelling sterk groeiend, vooral nu de stokmaat bij veel fokkers aanzienlijk verhoogd is tot ± 1.64 m. op dit moment. Mede hierdoor kan de Pura Raza Española makkelijk meekomen in de Nederlandse wedstrijdsport.

Spanje

Andalisië

De meeste Engelstalige boeken waarin de geschiedenis van dit ras beschreven wordt geven verkeerde informatie, voortkomend uit aannames gedaan door auteurs van rond de eeuwwisseling, die nog steeds worden herhaald. De grootste misvatting die in veel boeken te lezen is, is dat het ras voortkomt uit het Arabische paard. Integendeel, dit ras zou wel eens een van de weinige kunnen zijn waar weinig of geen Arabisch bloed in voorkomt. Er zijn deze eeuw wel kleine

experimenten met de introductie van Arabisch bloed (en Engels Volbloed) gedaan, maar de fokkers zijn snel teruggekeerd naar de pure bloedlijnen. De tweede grote misvatting die in veel boeken te lezen is, is dat het ras oorspronkelijk is gefokt door Kartuizer monniken, in de 15e eeuw. Deze monniken fokten weliswaar paarden, en goede ook, maar gebruikten daarvoor topkwaliteit merries van het al bestaande ras. Spanje leed onder een invasie (van Franse troepen), en veel prachtige paarden werden geroofd. Daarom namen de monniken het op zich om de beste achtergebleven exemplaren te verbergen. Spanje zou wel eens een van de gebieden kunnen zijn waar de ijstijd het paard niet uitgeroeid heeft. Archeologen hebben bewijs gevonden van een voortdurende bevolking door paarden. Ze zijn afgebeeld op veel rotsschilderingen, gemaakt door Neolithische mensen, die in Spanje te vinden zijn. Hun primitieve voorouder bestaat er nog steeds, in kleine aantallen. Dit is de Sorraia-pony, die veel lijkt op de Tarpan, maar die een convex in plaats van een concaaf hoofd heeft, en een aflopend kruis met laag ingeplante staart. e zijn klein, niet meer dan zo'n 1.40 meter, en hebben uitsluitend primitieve kleuren, met een aalstreep en zebrastrepen. Ze zijn enorm gehard en vriendelijk van aard. Gelukkig zijn ze door de heuvelbewoners van Portugal al eeuwenlang als werkponies gebruikt, zodat ze niet zijn verdwenen. In de jaren voor Christus werd enig Oosters bloed ingefokt bij de Sorraia pony's door de Phoeniciërs, waardoor ze wat groter uitvielen. Dit bloed was afkomstig van paarden die in kleine aantallen werden

meegebracht uit Syrië, Turkije en Egypte. Natuurlijk bestond het Arabische type zoals wij dat nu kennen toen ook al in Egypte, maar het zou nog eeuwen duren eer het Arabische paard van de Bedouinen zou, ontstaan. Er kwamen ook migranten uit Europa naar het zuiden, die een zwaarder type paard meebrachten. Deze hebben waarschijnlijk zeker zoveel invloed gehad als de Oosterse types, alleen al vanwege hun aantallen. De klokbekermensen uit 2000 voor Christus waren echte paardenmensen, en fokten paarden in Spanje. De Iberianen uit Noord-Afrika kwamen later, en toen de Kelten uit Europa. Ook deze twee groepen waren paardenmensen, en de Kelten ontwikkelden en gebruikten ijzeren bitten en een klein aantal hoefijzers. Tegen de tijd dat de Romeinen de Keltisch-Iberische cavalerie verslagen hadden (en dat heeft jaren gekost, ze deden het uitstekend), was het Spaanse paardentype vast geworteld. Het was hetzelfde type dat we vandaag kennen, alleen kleiner. De Romeinen vonden ze geweldig, en vestigden enorme fokkerijen in Spanje. Hun officieren bereden Andalusiërs, en ze exporteerden ze naar elke uithoek van hun rijk, inclusief hun gebieden in het Midden-Oosten. Het is zeker niet ondenkbaar dat zo'n beetje elk paard in die gebieden oud Andalusisch bloed in de aderen heeft! Het beroemde standbeeld van Marcus Aurelius is daarvan een goed voorbeeld. Hij was een Spanjaard, en had fokkerijen in Spanje. Het paard dat hij berijdt heeft alle klassieke Andalusische kenmerken. De Romeinen namen de Spaanse rijstijl over. Net als de Moren reden de oude Spanjaarden met korte beugels en gebruikten ze lansen, met aanvallen-en-terugtrekken tactieken. Pas later gingen de Spanjaarden "a la brida" (met lange beugels) rijden, zoals de Europeanen. De geschriften van de Romeinen zitten

boordevol verwijzingen naar Spanje en de Spaanse paarden, het kost alleen enig graafwerk om ze boven water te krijgen. Toen het Romeinse Rijk ten einde liep (inmiddels schrijven we na Christus), waren de Spanjaarden "geciviliseerd" door de Romeinen. En toen de Romeinse bereden soldaten bepantsering begonnen te gebruiken, deden de Spanjaarden dat ook. Dus tegen de tijd dat de Moren in het jaar 700 hun invasie begonnen, reden de Spanjaarden als Europese ridders, met rechte benen en geharnast. De invasiemacht ondervond weinig tegenstand, niet zozeer vanwege hun militaire superioriteit, zoals sommige auteurs suggereren, maar omdat in Spanje toen al verdeeldheid heerste. De Moren werden tot hun invasie uitgenodigd door ene Graaf Julian, die een tegenstander was van de Visigotische koning - en met hem zo'n beetje de helft van de zuidelijke bevolking van Spanje. De Moren werden dus door een groot aantal mensen verwelkomd als bevrijders. De eerste golven veroveraars brachten geen paarden mee, ze namen die van de tegenstribbelende Spanjaarden. Moorse schrijvers uit die tijd schreven dat de Spaanse paarden groter en van betere kwaliteit waren dan die van henzelf. Het is wel belangrijk om in gedachten te houden dat de veroveraars Moren waren, en geen Arabieren. Nadat de Mohammedaanse legers de Afrikanen bekeerd hadden, gingen ze met hun oorlogsbuit naar huis terug, en lieten alleen hun adviseurs achter. Arabieren (d.w.z. Arabische paarden) waren zeldzaam in die tijd, en een deel van de reden voor de jihad was het vangen van meer paarden voor de Bedouinen. De Arabische auteurs uit die tijd hebben veel ophef gemaakt over de hoeveelheid paarden die zij toen gevangen hebben. Later tijdens de bezetting hebben Emirs fokkerijen opgezet om Berbers te fokken. Ongetwijfeld is er toen Berber bloed bij de Spaanse paarden ingefokt, maar zoals ik straks zal uitleggen, zijn die twee rassen toch al aan elkaar verwant. De verwarring begon pas toen latere auteurs de namen door elkaar haalden en Berbers Arabieren gingen noemen, terwijl er in werkelijkheid grote verschillen bestaan tussen deze twee rassen.

Het echte Berberpaard is een nakomeling van dezelfde voorouders als die van de Andalusiërs. Als je naar het uiterlijk van een Berber kijkt, zie je dat dat overeenkomt met dat van het Spaanse paard: subconvex profiel, zware beharing in manen en staart, laag ingeplante staart en rond kruis, veel knie-actie en een aangenaam temperament. De Berberkust en Spanje zijn altijd nauw verbonden geweest, en in vroeger tijden was er een landbrug waar nu de Straat van Gibraltar is. De Berbers zijn beïnvloed door dezelfde invasies en veroveraars als de Spanjaarden. Tussen beide naties bestond handelsverkeer. De enige reden waarom de Berber kleiner was, lag in het schralere voer en de minder enthousiaste verzorging die deze paarden in Noord-Afrika ontvingen. Dus het infokken van Berberbloed in het Spaanse paard tijdens de verovering was niets anders

dan het inbrengen van een andere lijn van hetzelfde basistype paard. In die tijd was er beslist geen sprake van een noemenswaardige hoeveelheid Arabisch bloed in de Berber. Pas in later tijden is de Berber op grote schaal gekruist met de Arabier. Heden ten dage is het alleen nog mogelijk goede voorbeelden van de echte Berber te vinden in het Atlas-gebergte, waar deze paarden gehouden worden door de oorspronkelijke bewoners. De "stads-Berbers" zijn over het algemeen behoorlijk gekruist, maar je kunt de genetische dominantie van het oude bloed nog wel herkennen aan het feit dat veel van deze paarden hun oude karakteristieken nog niet verloren hebben. Hoe dan ook, toen de Moren verdreven werden namen ze veel Andalusische paarden met zich mee. Er zijn veel gevallen bekend van Spaanse hengsten die als geschenk aan Emirs in het hele Midden-Oosten gezonden werden. Iedereen praat graag over de Oosterse invloed op de Andalusiërs, maar vergeten het Andalusische bloed dat over de hele wereld is verspreid.

In de Middeleeuwen en de Renaissance behoorde de wereld toe aan het Spaanse paard. De "haute école" scholen gebruikten Spaanse paarden of afgeleiden daarvan. Legerofficieren wilden nergens anders op rijden. Ze waren erg gewild, en duur, zodat de gewone man blij was met een Spaanse kruising. Meerdere malen was de export uit Spanje zo sterk gestegen, dat deze moest worden verboden om het eigen paardenbestand te conserveren. Veel rassen zijn gebaseerd op Spaans bloed. Rassen met veel Spaanse invloed zijn: de Fries, de Lippizaner, de Kladruber, de Napolitano, de Karst, de Cleveland Bay, de Irish Draught, de Connemara en voorlopers van de Duitse warmbloed rassen. De "Royal Mares of Britain" waaruit de Engelse Volbloed is gefokt met Oosterse hengsten, waren van Spaans bloed. Van die rassen die vandaag nog

bestaan, is de Spaanse afkomst duidelijk te zien. Hoe is het dan mogelijk dat de wereld het Spaanse ras in deze eeuw ogenschijnlijk is vergeten? Rond de eeuwwisseling, toen "wetenschappelijke" geschriften erg in zwang waren, was Spanje een stil, vergeten gehucht van een land. Paardenrennen en vossenjachten waren in de mode, niet hogeschool dressuur, dus de populaire paarden waren diegene die hard konden lopen, niet die verzamelde bewegingen lieten zien. Spanje verbood de export van Andalusiërs tot in de jaren'60, dus niemand had ze. Dus in de boeken werden alleen de Engelse Volbloed en de Arabier geroemd, en het Spaanse paard was vergeten of werd afgedaan als een onbelangrijk bijproduct. Dat is de oorzaak van ons gebrek aan betrouwbare informatie. En sinds die tijd zijn de misvattingen van boek op boek doorgegeven.

Nu de interesse in het Spaanse paard nieuw leven is ingeblazen, zijn er mensen die echt grondig onderzoek doen en zeggen: "Goh, wat een hoop interessante geschiedenis. Dit ras is oeroud!" Moderne auteurs die hun huiswerk gedaan hebben, schrijven nu dat er drie rassen zijn die het basismateriaal vormen van de meeste moderne rijpaarden: de Arabier, de Berber en de Andalusiër. Ongetwijfeld verdient de Arabier een hoofdprijs voor puurheid van de bloedlijnen, aangezien die sinds ongeveer 800 na Christus geïsoleerd zijn, maar de Andalusiër is minstens zo oud, zo niet ouder, als genetisch stabiele types.

Hoe zit het precies met de papieren van een P.R.E.? Een veel gehoorde vraag met hieronder de uitleg. Als men uitgaat van iemand die een hengst- of merrieveulen van goedgekeurde ouders, dan hoort er bij zo'n dier als het goed is een Certificado de Inscripcion. Hiervan dient een kopie (voor- en achterkant) opgestuurd te worden naar de voorzitter van de landelijke vereniging en dient zo'n dier op de eerstvolgende keuring ter identificatie te worden aangeboden. De dieren worden dan ingeschreven in het Nederlandse Studbook. (en uitgeschreven in het land van herkomst). Er kunnen dus alleen dieren ingeschreven worden die in het bezit zijn van een Certificado de Inscripcion (of een Certificado de Reproductor) en nog in het buitenland ingeschreven staan, of dieren die in Nederland worden geboren en die voldoen aan dezelfde voorwaarden.. Als de dieren 3 jaar of ouder zijn (t/m het jaar dat ze 7 worden) kunt u ze aanbieden voor goedkeuring voor de fokkerij. (Valorado Apto como Reproductor). De dieren worden door 3 juryleden beoordeeld op 10 keuringsonderdelen, behalen zij daarbij 70 punten of meer, zonder een 5 op de lijst, dan wordt het betreffende dier goedgekeurd voor de fokkerij.

Voor 1996 kregen deze dieren een nieuw stamboekpapier, het zogenaamde Certificado de Reproductor, nu wordt op het Certificado de Inscripcion een stempel geplaatst met de mededeling dat het paard goedgekeurd is voor de fokkerij, waar en wanneer. Op dit moment kan het nummer achter de naam van het paard veranderen, in ieder geval wordt het nummer achter de naam van een nog niet goedgekeurd paard geschreven in voor ons normale cijfers en dat van een goedgekeurd paard in Romeinse cijfers. Als een dier word afgekeurd wordt ook dit op het stamboekpapier vermeld. Wanneer een paard wordt goedgekeurd geldt dit voor het leven, ook bij afkeuring is dit het geval. Soms w

ordt geadviseerd om een paard terug te trekken, omdat het bijvoorbeeld nog niet voldoet aan de vereiste afmetingen, in dit geval kan men nog een keer terugkomen.

Als u in het bezit bent van een goedgekeurde hengst en u wilt hiermee dekken, dan dient u via de vereniging een dekboek aan te vragen onder vermelding van de namen van de hengsten die ter dekking staan. Ook van de papieren van nieuw gekochte goedgekeurde dieren moet u een kopie opsturen naar de vereniging. Als u met een goedgekeurde merrie wilt fokken dan dient de hengstenhouder een dekbewijs (Certificado de Cubricion) in drievoud in te vullen. Het witte exemplaar is voor de eigenaar van de merrie, het blauwe exemplaar dient naar de vereniging te worden opgestuurd en het gele formulier is voor de administratie van de hengstenhouder.

Als het veulen geboren is, dient een veterinair het geboortebewijs aan de achterkant van het witte dekbewijs in te vullen, daarna stuurt u dit formulier op naar de vereniging die u dan de benodigdheden opstuurt voor het nemen van een bloedmonster. Dit bloed wordt onderzocht door het Laboratorium van Haeringen in Wageningen en de vereniging stuurt deze uitkomsten op naar de Jefatura de Cria Caballar, die ze in het Laboratorium van Cordoba laat vergelijken met de gegevens van de ouders. Vervolgens moet er een microchip worden ingebracht en dient het veulen voorgebracht te worden op de jaarlijkse keuring. Wanneer de afstamming blijkt te kloppen wordt het Certificado de Inscripcion afgegeven en zijn we een generatie verder.

De vereniging "Vrienden van het Andalusische Paard in Nederland" organiseert elk jaar een keuring. Elke fokker/eigenaar die een paard heeft met papieren en deze wil laten keuren, moet dit aanvragen bij de vereniging. Ook veulens en nieuw geïmporteerde paarden moeten op zo'n keuringsdag ter controle aangeboden worden (dit i.v.m. de registratie).

Als oriëntatie van deze beoordeling worden de volgende, voor het ras als maatstaf geldende, maten gebruikt. Zowel de minimum maten van schofthoogte en pijpomvang moeten worden gehaald, anders wordt het paard uitgesloten.

Het toekennen van minder dan 5 punten voor welk onderdeel dan ook uit onderstaande tabel betekent: afgekeurd!

Hiermee in overeenstemming kwalificeren de paarden zich met de waarden die, zoals hierna volgen, worden aangegeven.

Het totaal aantal punten is de som van de waardering van elk afzonderlijk onderdeel, waarbij bij elk onderdeel max. 10 punten kunnen worden behaald. Paarden met minder dan 70 punten worden niet als fokdier goedgekeurd.

De keuring wordt uitgevoerd door een commissie uit Spanje: een vertegenwoordiger van Registro-Matricula (onderdeel v/h Jefatura Cria Caballar) een vertegenwoordiger van de fokkers een veterinair, benoemd door de Administracion del Estado

Er is maar één stamboek voor het Andalusische paard (Pura Raza Española) en deze wordt beheerd door het Ministerie van Defensie, afdeling cavalerie te Madrid. Van hieruit worden alle Andalusiers over de hele wereld geregistreerd . Afgifte van stamboekpapieren, controle van de ouders van het veulen etc. vindt allemaal in Spanje plaats. In Spanje is een landelijke vereniging van fokkers, genaamd de A.N.C.C.E (Asociacion Nacional de Criadores de Caballos de pura raza Española) jaren geleden opgericht. Deze vereniging verzorgt keuringen, dressuurcompetities en natuurlijk niet te vergeten de "Sicab". Meer over deze vereniging vindt u onder www.ancce.com.

Keuringsdag in Nederland Binnen Nederland is er een officieel door Spanje erkend "dochterstamboek" waarin alle Andalusiërs, verblijvend in Nederland, staan vermeld. Deze vereniging "Vrienden van het Andalusische Paard in Nederland" organiseert naast vele andere evenementen tevens ieder jaar een keuring waarbij een afvaardiging uit Spanje, bestaande uit 3 personen, de aangeboden paarden hetzij identificeert, wel/ niet goedkeurd voor opname als goedgekeurd paard in het stamboek en daarnaast de paarden beoordeelt voor keuring op uiterlijk (morfologico) of beweging (functionalidad). Meer over deze vereniging vindt u onder www.andalusiers.site.nl.

Klik op een van onderstaande plaatjes om direct naar de bijbehorende website van het Nederlandse of Spaanse stamboek te gaan.

Deze rijkunst is gebaseerd op de klassieke rijkunst uit de Renaissance. In die tijd was het met name de adel die zich deze "hobby" kon veroorloven, zij reden alleen op barokke paarden. Op deze wijze van gymnatiseren van de paarden is de hedendaagse "Engelse" dressuur gebaseerd. Deze eeuwenoude kunst vinden we terug in de dressuurwedstrijden over de gehele wereld. En dat de Andalusiër geschikt is voor onze dressuursport is allang bewezen. De bekende hengst "Evento" bijvoorbeeld, was in Atlanta (Olympische Spelen) 11e in het individuele klassement en bracht het Spaanse equipe naar een 7e plaats Ook in Nederland wordt de Andalusiër steeds meer gezien als HET toekomstige dressuurpaard en zullen we er steeds meer op de concoursen succesvol gaan tegenkomen.

Deze wijze van africhten van paarden werd veel in het leger gebruikt. Hij is met name bedoeld om te imponeren (Spaanse pas) en om ruimte voor de manschappen te creëren (Capriole, e.d.) Nu is deze dressuur met name te vinden in de Spaanse rijscholen in Wenen en Jerez de la Frontera. Ook bij shows vinden we deze schoolsprongen vaak weer terug.

Deze minimaal 3.50 m. lange stok wordt gebruikt om een dier uit de kudde te halen. Tegenwoordig is dit ook een onderdeel op shows en demonstraties.

Ook in Spanje wordt veel aangespannen gereden, vooral op feria's en pelgrimages. Er wordt dan ook vaak met een 5-span gereden. Niet zelden worden daar ook hengsten voor ingezet. Daarnaast wordt er ook steeds meer op het gebied van de samengestelde wedstrijdsport competities gehouden. En ook hier weer wint de Andalusiër aan populariteit. Door hun behendigheid en hun krachtige achterhand is het mogelijk om in de marathon kort en krachtig te wenden zonder snelheidsverlies. Daarnaast is het m.n. in de dressuur een paard wat door zijn aangeboren aanleg van hoofd/ halshouding een lust voor het oog om te zien.

In de dressuur is het Andalusische paard door zijn aangeboren aanleg van hoofd/ halshouding een lust voor het oog om te zien.

Inhoudsopgave:
Rasbeschrijving	Keuringsvoorwaarden
Een Korte maar volledige geschiedenis	Stamboeken
Van Veulen tot veulen	Gebruik

Puntentelling	Score
Perfect	10
Uitstekend	9
Zeer goed	8
Goed	7
Ruim voldoende	6
Voldoende	5
Onvoldoende	4-3
Slecht	2-1

Maatstaf voor:	Hengst	Merrie
Schofthoogte	1.52	1.50
Borsthoogte	0.66	0.65
Hoogte onderste borstbeenknobbels	0.82	0.80
Lengte schouderblad/zitbeen	1.54	1.53
Borst breedte	0.40	0.40
Omtrek borstkas	1.80	1.81
Omtrek knie	0.33	0.31
Omtrek pijp	0.19	0.19

1 Hoofd	6 Kruis en staart
2 Hals	7 Regelmaat en stand
3 Schouder	8 Maten en algemeen voorkomen
4 Rug en lendenen	9 Bewegingen
5 Borst en romp	10 Temperament

Perfect	100
Uitstekend	91 tot 99,99
Zeer goed	81 tot 90,99
Goed	75 tot 80,99
Voldoende	70 tot 74,99
Onvoldoende	65 tot 69,99
Slecht	0 tot 65